CBS ve Temel Kavramlar
Coğrafi Bilgi Sistemi Nedir?
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), çok farklı disiplinler tarafından
kullanılması nedeniyle değişik şekillerde tanımlanabilmektedir. Örneğin; bir
maden mühendisi için Coğrafi Bilgi Sistemleri rezerv hesabı iken, bir peyzaj
mimarı gözünde peyzaj planlaması şeklinde karşımıza çıkabilir ya da bir
ziraat mühendisi için ürünlerin rekolte değerlerinin hesaplanmasında bir
araç iken, bir biyolog için ise akla gelen ilk şey biyoçeşitlilik olabilir. Yine
Coğrafi Bilgi Sistemleri bazı meslek gruplarında coğrafi bilgiyi işlenebilir
biçimde sisteme aktarmak, bazı meslek gruplarında ise bu işlenilebilir veriyi
analizlerden geçirmek suretiyle ürünler elde etmek olarak adlandırılabilir.
Öyle ki; Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS), son yıllarda kayda değer bir şekilde
kullanım alanının genişlemesi, birçok sektör tarafından yapılan çalışmalarda
temel yazılım olarak kullanılması, özellikle konumsal bazlı yapılan
çalışmalarla ilgilenen kişi, kurum ve kuruluşlar arasında oldukça fazla ilgi
duyulması ve farklı meslek dallarında genişleyen bir yelpazeye sahip olması
standart bir tanım kalıbı içerisine sokulmasını deyim yerindeyse
engellemiştir. Ancak bu farklı ilgi ve bakış açılarına rağmen Coğrafi Bilgi
Sistemlerini tanımlamak gerekirse; “ karmaşık planlama ve yönetim
sorunlarının çözülebilmesi için tasarlanan; mekandaki konumu
belirlenmiş verilerin kapsanması, yönetimi, işlenmesi, analiz edilmesi,
modellenmesi ve görüntülenebilmesini kapsayan donanım, yazılım ve
yöntemler sistemidir.”
Coğrafi Bilgi Sistemleri yukarıda da görüldüğü gibi her meslek
grubuna göre farklı şekillerde yorumlanmaktadır. Bu farklı yorumlamalara
rağmen Coğrafi Bilgi Sistemleri bir bakıma “dünya üzerindeki bölgeleri tarif
eden, verileri saklayan ve kullanan bilgisayar sistemi” olarak da
tanımlanabilir. Yine Coğrafi Bilgi Sistemleri “mekânsal verilere (akarsu,
parsel, bina, yol vb.) ait sözel bilgileri bünyesinde entegre bir şekilde
saklayan bir sistemdir.”